Αποθετήριο Αθωνικής Ψηφιακής Κιβωτού Αρχική

Στο Άγιον Όρος παρατηρείται η μεγαλύτερη συγκέντρωση φορητών εικόνων (υπολογίζονται σε περισσότερες από 15.000 εικόνες) και η μεγαλύτερη πυκνότητα τοιχογραφημένων συνόλων στον κόσμο (υπολογίζονται σε 100.000 τ.μ.)???? Στο Άγιον Όρος παρατηρείται η μεγαλύτερη συγκέντρωση φορητών εικόνων (υπολογίζονται σε περισσότερες από 15.000 εικόνες) και η μεγαλύτερη πυκνότητα τοιχογραφημένων συνόλων στον κόσμο (υπολογίζονται σε 100.000 τ.μ.)

Ψηφιοποιήθηκαν Εφέστιες εικόνες μονών, Δεσποτικές Εικόνες, Δίπτυχα, Τρίπτυχα, αφιερώματα δωρητών, Παρρησίες, Ανθίβολα, απόγραφα Χαλκογραφιών, Χαρακτικά, κ.λπ. συστήνουν ένα ενιαίο εικονοφυλάκιο με την καλλιτεχνική παραγωγή του Αγίου Όρους όλων των περιόδων, που προσφέρεται προς αξιοποίηση τόσο στην ίδια τη μοναστική πολιτεία, όσο και στο ευρύτερο επιστημονικό ή φιλότεχνο κοινό.
Η Χριστιανική Εκκλησία από τα πρώτα χρόνια της φανερώσεώς της στον κόσμο, υιοθέτησε τη ζωγραφική απόδοση προσώπων ή αφηγηματικών θεμάτων, που βοηθούν τους πιστούς είτε στην εκτέλεση των θρησκευτικών τους καθηκόντων, είτε στην κατανόηση ιστορικών γεγονότων ή αγιογραφικών χωρίων.
Στην πρώτη περίπτωση, η ζωγραφική απόδοση προσώπων συντελεί είτε στην λατρευτική προσκύνηση των Τριών Προσώπων της Αγίας Τριάδος, είτε στην τιμητική προσκύνηση της Θεοτόκου και των αγίων της Εκκλησίας.

Στη δεύτερη περίπτωση η ανάπτυξη αφηγηματικών παραστάσεων συμβάλλει στην κατανόηση ιστορικών γεγονότων, καθώς περιγράφει με ζωγραφικό τρόπο σκηνές από την ιστορική πορεία του Ιησού, της Θεοτόκου, μαρτύρια αγίων, ιστορικά γεγονότα από τη ζωή της Εκκλησίας, ή ακόμη και τις αλληγορικές διδασκαλίες -παραβολές του Χριστού. Έτσι, από την ανάγκη να προσφερθούν στους πιστούς αισθητά σύμβολα των θρησκευτικών αληθειών, προέκυψε η Χριστιανική Ζωγραφική. Η εικονιστική αυτή απόδοση όλων των ανωτέρω θεμάτων μπορεί να πραγματοποιείται είτε στις μεγάλες επιφάνειες, που προσφέρουν οι τοίχοι των ναών, είτε σε μικρούς ή μεγαλύτερους φορείς, συνήθως ξύλινους, δημιουργώντας έτσι έναν τεχνητό διαχωρισμό σε δύο κατηγορίες, τις τοιχογραφίες και τις φορητές εικόνες. Με την πάροδο του χρόνου όμως στη ζωή και την ορολογία της Εκκλησίας ως Εικόνες κατέληξε να θεωρούνται μόνο οι φορητές εικόνες.

Η οργάνωση του μοναχικού βίου στο Άγιο Όρος συνέπεσε με τη νέα ανάπτυξη της εικονογραφίας, που πραγματοποιήθηκε αμέσως μετά την Αναστήλωση των Εικόνων. Ο Άθως δεν άργησε όμως να αναπτύξει δική του τέχνη και να καταστεί περιώνυμο κέντρο θρησκευτικής ζωγραφικής. Ζωγράφοι όλων των Σχολών και των Ρευμάτων, επαγγελματίες καλλιτέχνες, εκπρόσωποι ζωγραφικών εργαστηρίων, αφανείς μοναχοί με το ανάλογο τάλαντο, ανώνυμοι κι επώνυμοι μαΐστορες, αλλά και ζωγράφοι όλων των μεταγενεστέρων εθνοτήτων, άφησαν τη σφραγίδα του χρωστήρα τους στη διακόσμηση των αγιορειτικών μονών. Έτσι, στους ναούς και τα εικονοφυλάκια των Αθωνικών Μονών θησαυρίζεται πλέον ένας μεγάλος αριθμός φορητών εικόνων όλων των χρονικών περιόδων, με αδιάσπαστη ενότητα από την εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας έως τις ημέρες μας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός, τόσο της ιερότητας των θεμάτων που εικονίζουν, όσο και στη γενικότερη τάση των αγιορειτών, να μην πετούν ή καταστρέφουν οτιδήποτε παλαιό μετά την τυχόν αντικατάστασή του.